Διαμεσολαβητής και Δικηγόρος : Οι κεντρικοί ρόλοι της Διαμεσολάβησης

Στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, μεταξύ του διαμεσολαβητή και του δικηγόρου πρέπει να υπάρχει διαρκής και ουσιαστική επικοινωνία. Ο δικηγόρος συμμετέχει σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Έχει την υποχρέωση να είναι μαζί με τον εντολέα του τόσο κατά τη διεξαγωγή της ΥΑΣ όσο και της εκούσιας διαμεσολάβησης. Επιπλέον εφαρμόζει μια σειρά διατάξεων μέχρι την επίλυση της διαφοράς. Είναι υπεύθυνος για τη σύνταξη της συμφωνίας και την εκτέλεσή της αν χρειαστεί. Ακόμα διασφαλίζει τα συμφέροντα του εντολέα του και ελέγχει ότι όλα τα μέρη θα υπογράψουν τη συμφωνία, η οποία δεν θα έχει νομικές πλημμέλειες. Επίσης στο στάδιο των διαπραγματεύσεων βοηθά τον πελάτη του στην αξιολόγηση των προτάσεων και των αντιπροτάσεων της άλλης πλευράς. Κυρίως όμως εξηγεί τις συνέπειες από την επίτευξη της συμφωνίας ή τη συνέχιση της αντιδικίας.

Ο ρόλος του διαμεσολαβητή

Ο διαμεσολαβητής είναι υπεύθυνος για τη διεξαγωγή της διαδικασίας της διαμεσολάβησης. Διασφαλίζει την τήρηση των αρχών και των κανόνων της. Πιο συγκεκριμένα, την ελεύθερη συμμετοχή των μερών, την τήρηση του απορρήτου και της εμπιστευτικότητας, την αποτελεσματική επικοινωνία. Επιπρόσθετα εξασφαλίζει την ισότητα στην αντιμετώπιση των μερών καθώς και τη διαχείριση των συναισθημάτων τους. Σκοπός του είναι η εξέλιξη της διαδικασία να είναι τελέσφορη και να καταλήξει σε μία κοινά επωφελή συμφωνία. Η εστίαση των μερών στη λύση και όχι στο πρόβλημα, στα κοινά σημεία και συμφέροντα, είναι προτεραιότητα για τον διαμεσολαβητή. Τελικά, η απεμπλοκή από τη μάχη για το ποιος έχει δίκιο ή άδικο οδηγεί  στην ορθή  λήψη αποφάσεων για τη σχέση τους στο μέλλον.

Η εκπαίδευση του διαμεσολαβητή σε δεξιότητες και τεχνικές είναι απαραίτητη για την διευκόλυνση της επικοινωνίας των μερών και της έκφρασης των συναισθημάτων τους. Η ενεργητική ακρόαση, η ενσυναίσθηση, η υποβολή ανοικτών ερωτήσεων, είναι μερικές από τις ικανότητες που πρέπει να αναπτύξει για να  είναι αποτελεσματικός. Δρα ως τρίτο, ουδέτερο και αμερόληπτο πρόσωπο το οποίο θα εμπνεύσει την εμπιστοσύνη των μερών. Έτσι λοιπόν, οφείλει να σέβεται κάθε συμμετέχοντα και φυσικά και το ρόλο του δικηγόρου. Για το λόγο αυτό, ακόμα και αν έχει την ιδιότητα του δικηγόρου, δεν παρεμβαίνει στα νομικά ζητήματα, ούτε παρέχει νομικές συμβουλές.

Πλαίσιο συνεργασίας

Ο δικηγόρος οφείλει να ενημερώσει τον πελάτη του για τη δυνατότητα υπαγωγής της διαφοράς του στη διαδικασία της διαμεσολάβησης. Ο διαμεσολαβητής έχει την ευθύνη και το καθήκον να ενημερώσει τα μέρη για τα οφέλη της διαμεσολάβησης. Την ευκαιρία που τους δίνει ο νόμος για την επίλυση της διαφοράς εξωδικαστικά. Ο δικηγόρος έχοντας σαφή γνώση του νόμου εκπροσωπεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα συμφέροντα του εντολέα του. Ο διαμεσολαβητής έχει δεξιότητες επικοινωνίας και διαχείρισης των συγκρούσεων. Με τον τρόπο αυτό βοηθά τα μέρη να συζητήσουν ειρηνικά και πολιτισμένα για τη διαφορά τους. Τέλος η διαπίστευση από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και η εγγραφή στο μητρώο των διαμεσολαβητών είναι αναγκαίες για τον διαμεσολαβητή.

Δικηγόρος και διαμεσολαβητής, σε πλαίσιο συνεργασίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης η διαμεσολάβηση θα στεφθεί με επιτυχία, γεγονός που θα οδηγήσει στην ικανοποίηση όλων των συμμετεχόντων. Δικηγόρος και διαμεσολαβητής θα ελέγξουν ρεαλιστικά τα πιθανά οφέλη από την επίτευξη της συμφωνίας. Φυσικά δεν θα παραλείψουν και την εξέταση των επιπτώσεων κάθε πλευράς εάν δεν επιτευχθεί η συμφωνία. Θα διερευνήσουν από κοινού αν η επίλυση της διαφοράς με διαμεσολάβηση, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, είναι η καλύτερη επιλογή για τα μέρη.

Δυστυχώς στην Ελλάδα ο θεσμός της διαμεσολάβησης δεν έχει λάβει την αναγνώριση που της αντιστοιχεί.  Είναι απαραίτητο δικηγόροι και διαμεσολαβητές να υποστηρίξουν τον θεσμό. Σε μια κοινωνία που εξελίσσεται, η ταχύτητα σύναψης των συναλλαγών πρέπει να συνοδεύεται και από την ταχύτητα επίλυσης των προβλημάτων και των συγκρούσεων. Είναι αναγκαία η δυνατότητα επίλυσης τους με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Ως αποτέλεσμα, η μείωση του χρόνου αναμονής και του άγχους που συνεπάγονται οι δικαστικές διαδικασίες.